کد مطلب:89710 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:503
[صفحه 12] رضی منتهی می شود نقل می كنیم. 1- سیده نقیه دختر سیدمرتضی علم الهدی، قطب الدین راوندی در شرح خود به نهج البلاغه گوید: عبدالرحیم بغدادی معروف به ابن اخوه از سیده بنت علم الهدی روایت می كند كه گفت: من نهج البلاغه را نزد عمویم رضی قراءت كردم. 2- ابومنصور عكبری، راوندی گوید: ابونصر غازی از ابومنصور عكبری روایت كرد كه او گفت: من نهج البلاغه را در نزد شریف رضی قراءت كردم و اجازه روایت آن را گرفتم. 3- عبدالكریم بن محمد دیباجی معروف به سبط بشر حافی قطب الدین راوندی از طریق ابن اخوه بغدادی از ابوالفضل نافلی روایت می كند كه دیباجی گفت: من متن نهج البلاغه را از شریف رضی فرا گرفتم و او شخصا كتاب را بر من قراءت كرد. 4- محمد بن علی حلوانی، قطب الدین راوندی در كتاب خود از سید ابوالصمصام ذوالفقار بن محمد حسینی روایت می كند كه او گفت: محمد بن علی حلوانی نهج البلاغه را از شریف رضی روایت كرده است. 5- محمد بن الحسن ابوجعفر طوسی رضوان الله علیه نیز نهج البلاغهع را بدون واسطه از شریف رضی روایت می كند و قطب الدین راوندی در شرح خود از محمد بن علی بن محسن حلبی از شیخ طوسی و او از سیدرضی روایت كرده است. این پنج طریق كه در بالا ذكر شد اكنون در منهاج البراعه شرح نهج البلاغه تالیف قطب الدین راوندی متوفی در 573 ذكر شده است و نكارنده سه نسخه عكسی از این شرح را در دست دارد. مطلبی كه در اینجا باید گفته شود این است كه شیخ طوسی در [صفحه 13] نزد سیدرضی تلمذ نكرده است، بلكه وی شاگرد سیدمرتضی علم الهدی برادر بزرگ مولف نهج البلاغه بوده است. تمام علماء رجال نوشته اند كه سیدرضی در سال 406 وفات كرد، و شیخ طوسی در سال 408 وارد بغداد شد، دراین صورت چگونه می تواند راوی نهج البلاغه از سیدرضی باشد، و شاید در اصل سیدمرتضی بوده و بعد تصحیف شده باشد. در اینجا ممكن است گفته شود كه اجازه نهج البلاغه توسط مولف آن به شیخ ابوجعفر طوسی از طریق مكاتبه انجام گرفته باشد و این عمل یعنی اجازه كتبی در آن زمان معمول بوده و شواهدی در این مورد در كتب حدیث هست. دیگر اینكه امكان دارد شیخ طوسی در هنگام حیات سیدرضی به عراق مسافرت كرده، برای زیارت و یا منظور دیگری و در این سفر اجازه روایت گرفته و باز به طوس مراجعت كرده است. روایت شیخ طوسی بلاواسطه است از سیدرضی تنها در نسخه آستان قدس حضرت رضا علیه السلام است و این نسخه ظاهرا در قرن دهم تحریم شده، ولیكن در نسخه مجلس شورای اسلامی كه در سال 651 نوشته شده و د رنسخه كتاب خانه ملك كه در سال 681 تحریر شده نامی از شیخ طوسی نیست و العلم عندالله. 6- محمد بن همام بغدادی از شاگردان سیدرضی می باشد و متن نهج البلاغه را از استادش روایت می كند، و محمد بن همام در اخبار علی علیه السلام اطلاعات زیادی داشته، علی بن زید بیهقی در شرح خود نهج البلاغه را از او روایت می كند. 7- جعفر بن محمد درشتی یكی از فقهاء و محدثین عالی قدر است، او متن نهج البلاغه را از سیدرضی روایت می كند، و ابوالحسن [صفحه 14] علی بن زید بیهقی در شرح خود بر نهج البلاغه از پدرش و او از جعفر بن محمد درشتی روایت كرده است. علی بن زید گوید: من از پدرم ابوالقاسم زید بن محمد بیهقی روایت می كنم او از شیخ جعفر روایت می كند، من همه نهج البلاغه را نزد پدرم قراءت كردم، و اجازه شیخ جعفر را به خط خودش نزد پدرم دیدم و خط شیخ جعفر خود بهترین گواه است. سپس گوید: من متن نهج البلاغه را نزد امام زاهد حسن ابن یعقوب كه خود و پدرش دو ماه تابان در آسمان ادب هستند و در تقوی و فضیلت مشهور می باشند در سال 561 قراءت كردم و حسن بن یعقوب نیز در نزد جعفر قراءت كرده بود.[1]. تمام طرق مشایخ حدیث و سلسله روات از تشیع و تسنن به این هفت نفر منتهی می شود، و اینان روایان نهج البلاغه هستند، و حالات آنها در كتب رجال آمده است. 8- محمد بن الحسن قطب الدین كیذری بیهقی در كتاب حدائق نهج البلاغه را از ابوالرضا راوندی روایت می كند و اجازه قطب الدین در سال 596 صادر شده، هم اكنون در یك نسخه عكسی در نزد نكارنده هست كه در سال 651 تحریر شده است.[2]. 9- محمد بن علی بن احمد بن بندار كه نهج البلاغه را در سال 499 به ابوعبدالله حسین اجازه روایت داده است. 10- علی بن فضل الله حسینی در ماه رجب سال 589 روایت نهج البلاغه را به علی بن محمد بن حسین داده است. [صفحه 15] 11- شیخ نجیب الدین یحی بن احمد حلی در شعبان سال 655 به سید عزالدین حسن بن علی معروف به ابن ابرز اجازه داده است. 12- علامه حلی رضوان الله علیه كه خود شرح مختصری بر نهج البلاغه دارد در سال 723 به بنی زهره اجازه داده است. 13- محمد بن حسن بن ابی الرضا علوی در سال 730 به جمال الدین بن ابی المعالی اجازه روایت این كتاب را داده است. 14- فخرالدین محمد بن علامه حلی در سال 741 به ابن مظاهر اجازه روایت نهج البلاغه را داده است. 15- شید اول رضوان الله علیه در سال 770 به شیخ ابن نجد اجازه روایت داده است. 16- علی ابن محمد بیاضی مولف كتاب الصراط المستقیم در سال 852 به ناصر بن ابراهیم احسائی اجازه داده است. 17- محقق كركی شیخ علی در سال 907 به مولی حسین استرآبادی اجازه روایت داده است و هم چنین در سال 937 به شیخ ابراهیم اجازه داده است. 18- شهید ثانی در سال 941 به شیخ حسین بن عبدالصمد عاملی اجازه روایت داده است. 19- اجازه شیخ حسن فرزند شهید. 20- احمد بن نعمه الله بن خاتون در سال 988 به ملا عبدالله شوشتری. 21- اجازه مجلسی اول در سال 1062 به مجلسی دوم. 23- اجازه شیخ صالح بن عبدالكریم در سال 1080.[3].
كتاب نهج البلاغه را گروهی از محدثین از سیدرضی رضوان الله علیه روایت می كنند، مولف بزرگوار متن آن را برای شاگردانش قراءت می كرد، ما اینك در این فصل چند طریق را كه به شریف
صفحه 12، 13، 14، 15.